Lenneke van der Goot – 2022 – Grafiekprijs Pim Olivier

Winnares Grafiekprijs 2022: Lenneke van der Goot

In 2022 organiseert het Grafisch Atelier Hilversum voor de tweede keer de jaarlijkse, nationale Grafiekprijs Pim Olivier.

De adviescommissie, bestaande uit Imke Ruigrok, Tamar Frank, Dieuwke Spaans, Erik Fliek en als voorzitter Niek Hendrix, heeft uit de aanmeldingen besloten de prijs aan Lenneke van der Goot toe te kennen. Het projectplan van Lenneke van der Goot vonden zij inspirerend, experimenteel en zoekt de grenzen op van wat grafiek kan zijn.

Tijdens haar project ‘Time Laps’ zal een onderzoekende houding centraal staan, waarin ruimte is voor ontdekkingen.

Met als thema ‘Time Lapse’ zal Lenneke verschillende grafische werkvormen combineren met haar tekeningen tot unica’s. In haar werk probeert Lenneke een wereld te scheppen die weliswaar gevoed wordt door wat zij om haar heen waarneemt, maar die losgezongen is van de werkelijkheid en een eigen metaforisch universum vormt. De commissie verwacht dat deze toekenning een duurzame ontwikkeling in haar praktijk mogelijk maakt.

Onderzoek

Ondertussen in Grafisch Atelier Hilversum… is Lenneke gestart met haar werkbeurs! Tijdens deze werkbeurs, die mogelijk wordt gemaakt door de Grafiekprijs Pim Olivier, geeft Aad Hekker (lithograaf) haar technische ondersteuning. Hierna gaat zij zelfstandig aan de slag. Met het thema ‘Time Lapse’ zal een onderzoekende houding centraal staan, waarin ruimte is voor grafische ontdekkingen.

Slow art

Op dit moment onderzoekt Lenneke verder hoe ze groter kan werken. Het combineren van meerdere lithoprints leidt daarbij tot één groot werk. Door tussentijdse beeldbewerkingen bij iedere drukgang, is geen enkele print hetzelfde. In sommige lithos’ is een lijnenspel gemaakt, waarbij de lijnen van de verschillende prints in elkaar doorlopen. Als een soort puzzelstukken passen de litho’s aan elkaar en ontstaat er een intenser en interessanter beeld.

Steendrukken kun je slow art noemen, waarin vele handelingen tot het uiteindelijke beeld leiden. De komst van de kopieermachine heeft grotendeels het werk van de steendrukkerij overgenomen, maar door de specifieke beeldende kwaliteiten van de lithografie is deze vorm van grafiek voor de beeldende kunst nog steeds van meerwaarde. De lithografie staat haaks op de huidige tijd waar snelheid en prestatiedruk centraal staat.

Een lithoprint is in wezen ontwikkeld om in oplage uit te brengen. Lenneke probeert echter unieke beelden te produceren, door tijdens het drukproces te experimenteren en door over bestaande tekeningen heen te drukken. Binnenkort gaat zij lithografie met etsen combineren en onderzoeken wat het resultaat hiervan zou kunnen zijn.

Eindresultaat

Op 19 februari 2023 tussen 12:00-17:00 organiseert Grafisch Atelier Hilversum de vijfde editie van het zine project ‘Volume-onderzoek in oplage’. Deze keer extra groot met een tentoonstelling, workshops en een creatieve beurs. Van superfan tot kunstenaar, van ontwerper tot fotograaf, de mensen van Grafisch Atelier Hilversum gebruiken zines om hun ideeën of proces te delen. Zines zijn zelfgemaakte magazines in kleine oplage. Unieke en betaalbare publicaties met verrassend werk zijn het resultaat.

Tijdens deze editie zal ook het werk van de winnaar van de Grafiekprijs Pim Olivier 2022 te zien zijn en Lenneke haar zine Connecting Pages. Tevens zal prijs uitgereikt worden om 13:30 en start de nieuwe editie van de Grafiekprijs Pim Olivier 2023.

Zine Connecting Pages

De tien werken die in deze publicatie worden getoond zijn een dwarsdoorsnede van de resultaten die voortgekomen zijn uit een werkperiode in het Grafisch Atelier Hilversum. Naar aanleiding van het winnen van de Grafiekprijs Pim Olivier kreeg Lenneke van der Goot de mogelijkheid om van september 2022 tot en met januari 2023 in de steendrukkerij van het Grafisch Atelier te werken.

Dit is een publicatie met nog onvoltooid werk. De totstandkoming van de lithografische collages waar Lenneke in het Grafisch Atelier Hilversum aan gewerkt heeft, kenmerkt zich door improvisatie en experiment. Lenneke houdt van het proces, het is in haar werkwijze evident en sturend. Na het verschijnen van deze publicatie zullen alle werken in meerdere of mindere mate veranderen, groeien of wellicht krimpen. Lenneke zal erop door- tekenen, ze voorzien van nieuwe lagen en versnijden tot nieuwe vormen. Hoe het werk er dan uitziet is ook voor de kunstenaar ongewis. Maar waar het werk begon, dat is bij deze vastgelegd in de zine. Het geeft niet alleen een inkijk in haar praktijk, maar het is ook een ode aan het proces.

Het formaat van een lithosteen is beperkt. Om groter werk dan de steen te kunnen maken heeft Lenneke voor elke collage meerdere litho’s aan elkaar geschakeld. Ze vormen samen één beeld. Zo’n serie litho’s is weliswaar met dezelfde steen en dezelfde afbeelding gedrukt, maar elke afdruk is uniek geworden. Door de litho’s meerdere keren over elkaar heen, omgekeerd, met weinig of juist veel te veel inkt af te drukken, door de afbeelding op de steen tussentijds aan te passen, door de steen vol te laten lopen met inkt of door over reeds bestaande tekeningen en litho’s heen te drukken, ontstonden variaties met dezelfde steen.

De lithografie, een grafische vlakdruktechniek, is eind 18de eeuw ontwikkeld met als doel te reproduceren. Inmiddels zijn er vele, in alle opzichten efficiëntere en snellere reproductie- methoden en is slechts een klein aantal steendrukkerijen wereld- wijd overgebleven. Het zijn kunstenaarswerkplaatsen die niets meer met industriële reproductie te maken hebben. De visuele eigenschappen van een litho, zoals de haarscherpe beeldkwaliteit, de intense kleuren van de inkt, de onvoorspelbaarheden gedurende het intensieve productieproces van totstandkoming en de hoge druk, heb ik gedurende de werkperiode ingezet om tot onvoorspelbare resultaten te komen.

Om iets van de gelaagdheid en scherpte van een litho te kunnen ervaren, is van alle werken, op enkele uitzonde- ringen na, steeds eerst het complete werk te zien, dan één los element en tot slot een sterk uitvergroot detail